အာဆီယံ-အမေရိကန်အထူးထိပ်သီးအစည်းအဝေးနှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်
(၁၄-၅-၂၀၂၂ ရက်၊ နေပြည်တော်)
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံ၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၂ ရက်နေ့မှ ၁၃ ရက်နေ့အထိ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဝါရှင်တန်ဒီစီမြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် အာဆီယံ-အမေရိကန် အထူးထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကျင်းပခဲ့သည့်ကိစ္စနှင့် ပူးတွဲထုတ်ပြန် ကြေညာချက်ကို မှတ်သားထားပါသည်။
အဆိုပါ အထူးထိပ်သီးအစည်းအဝေးနှင့် ဆက်စပ်အစည်းအဝေးများသို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက မြန်မာနိုင်ငံမှ နိုင်ငံရေးအရ ကိုယ်စားမပြုသူကိုသာ တက်ရောက်ရန် ဖိတ်ကြားစာကို ပေးပို့ခဲ့ပါသည်။
အဆိုပါဖိတ်ကြားမှုသည် အာဆီယံပဋိညာဉ်စာတမ်း၊ အရှေ့တောင်အာရှ ချစ်ကြည်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးစာချုပ်၊ ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်စာတမ်းပါ အခြေခံမူများဖြစ်သော နိုင်ငံတော်၏ အချုပ်အခြာအာဏာ ပိုင်ဆိုင်မှု၊ တန်းတူရည်တူရှိမှုတို့ကို လေးစားလိုက်နာခြင်းမှ သွေဖည်နေသည့်အတွက် ဖော်ပြပါအစည်းအဝေးများသို့ မြန်မာနိုင်ငံက ပါဝင်တက်ရောက်ခြင်းမပြုခဲ့ပါ။
အာဆီယံ-အမေရိကန် အထူးထိပ်သီးအစည်းအဝေးသည် အာဆီယံ-အမေရိကန် ဆွေးနွေးဖက်ဆက်ဆံရေး (၄၅)နှစ်ပြည့် အထိမ်းအမှတ် ပူးတွဲကျင်းပခြင်းဖြစ်ပြီး အာဆီယံ၏ ဗဟိုအချက်အချာကျမှုနှင့် ပြင်ပဆက်ဆံရေးတွင် စုစည်းညီညွတ်မှုကို အားကောင်းလာစေရန်၊ အာဆီယံနှင့် အမေရိကန်အကြား ရှိရင်းစွဲ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး ပိုမိုတိုးတက်စေရန် ကျင်းပခြင်းဖြစ်ကြောင်း မှတ်သားထားပါသည်။
အာဆီယံ-အမေရိကန် အထူးထိပ်သီးအစည်းအဝေးအပြီးတွင် ပူးတွဲကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်ကို သိရှိရပြီး အဆိုပါပူးတွဲကြေညာချက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက် မှုများကို အထူးပြုထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည့် စာပိုဒ်ပါရှိသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။
မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အဆိုပါစာပိုဒ်ကို ထည့်သွင်းခြင်းမပြုရန် တောင်းဆိုခဲ့သော်လည်း အာဆီယံ၏ တူညီဆန္ဒမပါရှိဘဲ ပူးတွဲကြေညာချက်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ထိုစာပိုဒ်တွင် ပါရှိသည့် အသုံးအနှုန်းများသည် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်း၊ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံကို သမာသမတ် ကျသည့်နည်းဖြင့် ချဉ်းကပ်မှုမရှိခြင်းကို အထင်အရှား တွေ့ရှိရသည်။ ထို့အပြင် အချို့အကြောင်းအရာများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာအတွင်းရှိခြင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အာဆီယံခေါင်းဆောင်များအစည်းအဝေးတွင် သဘောတူညီခဲ့သည့် အာဆီယံ၏ တူညီဆန္ဒ (၅) ချက်ပါ အချက်များထက် ကျော်လွန်နေသော တောင်းဆိုချက်များ ပါဝင်နေခြင်းကို တွေ့ရှိရသည်။
အာဆီယံ၏ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်များတွင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ကိစ္စရပ်ကို နိုင်ငံအလိုက် အထူးပြုထည့်သွင်းဖော်ပြခြင်း မပြုသင့်ကြောင်းကို မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အစဉ်တစိုက် ရပ်တည်ထားရှိပြီး အာဆီယံ-အမေရိကန် အထူးထိပ်သီးအစည်းအဝေး၏ ပူးတွဲကြေညာချက်ကို အာဆီယံတူညီဆန္ဒမပါရှိဘဲ ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ စာပိုဒ်အမှတ် ၂၆ ကို ပြတ်သားစွာပယ်ချပြီး ပါဝင်ပတ်သက်မှုမရှိကြောင်း ဖော်ပြအပ်သည်။
ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံမှ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များနှင့် တရားမဝင်အသင်းအဖွဲ့များအဖြစ် ကြေညာထားသည့် အဖွဲ့အစည်းများ၊ အထူးသဖြင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရဆိုသည့် NUG နှင့် ယင်းတို့၏ လက်အောက်ခံအဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်ဆိုသူများနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံ ခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများ ဝါရှင်တန်၌ တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်းအပေါ် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ပြင်းထန်စွာ ကန့်ကွက်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် NUG နှင့် ယင်းတို့၏ လက်အောက်ခံအဖွဲ့အစည်းများသည် တရားမဝင်အဖွဲ့များ၊ အကြမ်းဖက်အုပ်စုများဖြစ်ကြောင်းနှင့် အပြစ်မဲ့ ပြည်သူများအပေါ် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များ ထင်ရှားစွာ ကျူးလွန်လျက်ရှိကြောင်း နိုင်ငံတကာသို့ ရှင်းလင်းစွာ အသိပေး ကြေညာခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံးနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ အဆိုပါ တရားမဝင်အဖွဲ့များ၊ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များ နှင့် ထိတွေ့ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ခြင်းမပြုရန် ကန့်ကွက်စာများလည်း ပေးပို့ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။
တရားမဝင်အဖွဲ့များ၊ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းများဖြစ်သော ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ (CRPH)၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ် ရေးအဖွဲ့ (PDF) ဆိုသူများနှင့် ယင်းတို့၏ လက်အောက်ခံအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ထိတွေ့ဆက်သွယ် ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း အကြမ်းဖက်မှုများကို အားပေးရာရောက်နိုင်သည့်အပြင် အကြမ်းဖက်မှုများတိုက်ဖျက်ရေးအတွက် မြန်မာအစိုးရ၏ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ချက်များကို အဟန့်အတားဖြစ်စေပြီး နိုင်ငံတကာနှင့် ဒေသတွင်းအကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေး သဘောတူညီချက်များကို ချိုးဖောက်ရာ ရောက်စေကြောင်း ဖော်ပြအပ်သည်။
အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံးနှင့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများမှ အစိုးရတာဝန်ရှိသူများနှင့် လွှတ်တော် အမတ်များအနေဖြင့် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်စားလှယ်များအား ထိတွေ့ဆက်ဆံခြင်းနှင့် အားပေးပံ့ပိုးခြင်းများ မပြုလုပ်ကြရန် ထပ်လောင်းတောင်းဆိုသည်။
အာဆီယံ-အမေရိကန်အထူးထိပ်သီးအစည်းအဝေးနှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်